Arama motoru insanların internetten herhangi bir konuyu aratmasını sağlayan yazılımdır. Teknolojinin de ilerlemesi ile birlikte internet kullanımı her geçen gün dünya çapında önemli oranlarda artış gösterir. Yalnızca bir saat içerisinde pek çok kişi çeşitli amaçlar doğrultusunda internete başvurur.
Kimi insanlar internet üzerinden yeni bilgiler almak için bu sistemi kullanmayı tercih etse de kimileri bilet almak veya farklı rezervasyon sistemleri için internete girer. Bu doğrultuda da bakıldığı zaman internetin birçok farklı hedef için kullanıldığı gerçeği söylenebilir.
İnsanlar herhangi bir siteye giriş yapmak ya da bir konu hakkında bilgi edinmek için arama motorları üzerinden araştırma yaparlar. Durum bu şekilde gelişince herhangi bir sektör üzerinde iş yapan kişi ya da grupların işletmelerini internet ortamına taşıma ve arama motorları aracılığıyla yürütme zorunlulukları ortaya çıkar.
Yazımızın devamında arama motoru ve çeşitleri hakkında tüm bilgileri kolaylıkla bulabilirsiniz.
Arama motoru nedir?
Herhangi bir konu ile ilgili çeşitli bilgilere ulaşmak isteyen kişilerin internet ağı üzerinde kullanmış oldukları mekanizmaya arama motoru denir. İnternet ortamı içerisinde bulunan bazı bilgilere ulaşmak amacı ile kullanılan arama motorları toplamda 3 ayrı bileşenin bir araya gelmesi ile oluşur.
Arama motoru bileşenleri; web robotu, kullanıcı ara birimi ve arama indeksi olarak açıklanır. Bu bileşenler sayesinde arama motorları, öğrenilmek istenen bilgileri ve içerikleri aramda yazılan kelimelerin kullanıldığı siteler doğrultusunda kullanıcıya sunar. Böylelikle kullanıcılar aramak istedikleri şeylere daha kısa sürede ve kolay şekilde ulaşabilirler.
Arama motoru nasıl çalışır?
Arama motorlarının çalışma mantığı şöyledir; Arama motorlarının bileşenlerinden birisi olan robot, web sitelerini ve bu web sitelerinin birbirlerine ulaştırdıkları bağlantılar ile dolaşır, dolaştığı sayfaların içeriklerini korumaya alır. Sonrasında korunmaya alınan içerikler kendi aralarında indekslenerek kullanıcıların aramalarına uygun hale getirilir.
Arama motorları üç temel algoritma çerçevesinde çalışmaktadır. Bunlar;
- Tarama Süreci
- Dizine Ekleme Süreci
- Sıralama Faktörü Süreci
Tarama süreci
Tarama Süreci, arama motorlarının çalışma algoritmasının ilk basamağını oluşturur. Herkes tarafından bilinen meşhur botlar burada devreye girmektedir. Google botları kendi algoritmalarına eklenmemiş olsa bile yeni açılmış web sitelerini kolaylıkla bulabilmektedir.
Google botları tarafından keşfedilen web siteleri devamlı taranarak site de yeni bir güncelleme olması, içerik, video, fotoğraf, yorum eklenmesi gibi durumları anında kendi veri havuzuna bildirir. Böylece arama motorları sitenizde yapmış olduğunuz yeniliklerden haberdar olur.
Dizine ekleme süreci
Dizine ekleme süreci, arama motorlarının çalışma algoritmasının ikinci basamağını oluşturur. 1.basamaktaki tarama süreci gerçekleştikten sonra dizine ekleme süreci başlar. Bu süreçte robotlar tarafından arama motorlarına bildirilen yeni içerikler, yeni fotoğraflar, yeni videolar arama motorlarının dizinine eklenir. Bu sayede arama motorları üzerinde arama yapan kullanıcıların bu bilgiler sayesinde sitenize erişmesi beklenir.
Dizine ekleme belli bir zaman gerektirir. Bu zaman dilimi siteden siteye farklılık gösterir. Bazı sitelerin yeni içerikleri 1 dakikada dizine eklenirken, bazı sitelerin içerikleri 2 güne kadar sürebiliyor. Dizine eklenme süresine etki eden en önemli faktör web sitesinin otoritesidir.
Sıralama faktörü süreci
Sıralama faktörü Süreci, dizine ekleme sürecinin tamamlanmasından sonra 3.basamak olarak devreye girmekte. Sıralama faktörünü etkileyen en önemli unsur SEO faktörüdür. Arama motorlarının bu döngüsü sürekli devam etmektedir. Yeni bir içerik, yeni bir güncelleme olduğunda bu üç faktör sürekli aynı şekilde devam eder. Sıralama faktörüne SEO çalışmasının etkisini bir örnekle açıklayacak olursak;
Diyelim ki web sitenizde “Arama Motorları Nasıl Çalışır?” konulu bir içerik yayınladınız. Yayınladığınız içerik arama motorları tarafından fark edildi, tarandı dizine eklendi ve 20.sıradan giriş yaptı. Bir çok web sitesi de sizin gibi aynı konuda içerik girişi yaptı ve onlarda 18.sıradan giriş yaptı. Bu sıralamadan sonra arama motorları botları her yeni güncellemede web sitelerini tekrar tekrar taramaktadır. Yazmış olduğunuz içerik SEO kriterlerine uygun yazılmışsa her taramada daha üst sıralara çıkacaktır.
Bu örnekten de anlaşılacağı gibi arama motorlarında sıralamaya etki eden en önemli faktör kullanıcı memnuniyetidir. Sitenizi ziyaret eden kişinin yazdığınız makaleden memnun kalması, sitenizde kalma süresi sıralama faktörüne ciddi oranda etki eder.
Günümüzde artık çoğu web sitesi içeriklerini arama motorlarına uyumlu olacak şekilde hazırlamakta. Web sitelerinin içeriklerinin arama motorlarına uyumlu hale getirilmesine SEO denmekte. Arama motorları ile uyumlu web siteleri hazırlanmasına da SEO çalışması denmekte.
En popüler arama motorları hangileridir?
İnternet erişiminin kolaylaşması internet kullanımı da artırmıştır. İnternet kullanımının artması beraberinde bilgiye erişmeyi de kolaylaştırmıştır. Günümüz dünyasında bilgiye en kolay erişmenin yolu arama motorlarıdır diyebiliriz.
Arama motorları insanlara erişmek istedikleri bilgileri en hızlı ve en seri şekilde karşılarına getirmekte. İnternet kullanımın artması arama motorları sayısının da artmasını sağlamıştır. Günümüzde çok sayıda arama motoru bulunmakta.
Bunların içerisinde en popüler arama motorları şunlardır;
- Yandex
- Yahoo
- Bing
- Baidu
- Ask.com
Yukarıda listelenenler insanlar tarafından arama motoru olarak bilinen sitelerdir. Birde evrensel hale gelmiş, milyonlarca kullanıcısı olan sosyal medya sitelerini (Facebook, İnstagram, Pinterest), Alışveriş sitelerini (Amazon, Alibaba, Etsy) video paylaşım siterini (Youtube) arama motoru olarak sayabiliriz. Çünkü artık çoğu kişi artık aramak istediği şeyi arama motorları içerinde değil bu siteler içerisinde yapmakta.
Ülkemizde bu kapsamda Trendyol, HepsiBurada gibi siteleri de kendi içersinde arama motoru olarak nitelendirebiliriz.
Dünya genelinde en sık kullanılan arama motorları
Dünya çapında pek çok farklı ülke ve şirket tarafından internet kullanıcılarına sunulan arama motorları seçenekleri bulunur. İşlevsel yönleri ile ön plana çıkmış olan ve çoğu kişi tarafından bilinen popülerliğe sahip olan arama motorlarının kullanım oranı diğer arama motorlarına göre oldukça fazladır.
İnsanların geneline ve kullanım yüzdelerine bakıldığı zaman en çok kullanılan arama motorları ile ilgili maddeli ve açıklayıcı bir liste oluşturmak gerekirse;
1998 yılında kurulmuş olan ve neredeyse herkes tarafından kullanılan Google, en çok kullanılan arama motorları arasında ilk sırada yer alır. Dünya çapında önemli ve hızlı hizmetler vermesiyle bilinen Google, pek çok kişinin arama motoru dendiği zaman aklına gelen ilk isimdir.
Lawrence Page ve Sergey Brin isimli iki kişi tarafından tasarlanan bu arama motorunun genel merkezi Kaliforniya sınırları içerisinde bulunur. Kurulduğu ilk günden beri çalışma mottosu ‘’Dünyadaki bilgiyi organize etmek ve bunu evrensel olarak erişilebilir hale getirmek’’ olan Google, etkili performansıyla adını hafızalara kazımıştır.
Google’ın öne çıkan özelliklerini maddelerle açıklayalım;
- Bir gün içerisinde milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
- Her gün milyarlarca sayfa görüntülemesi vardır.
- İnternet aracılığıyla herhangi bir konuda bilgi almak ya da araştırmak yapmak isteyen insanların %87’sinin ilk tercihi Google olur.
- Türkiye’de de en çok kullanılan ve tercih edilen arama motoru olarak bilinen Google, %84,6’lık kullanım oranı ile popülerliğini sergiler.
- Chrome, Gmail, Youtube, Google Haritalar ve Fotoğraflar başlıca olmak üzere pek çok farklı alanda hizmeti bulunan Google; oldukça hızlı ve aktif şekilde kullanılır.
Yandex
Yandex, Rusya kökenli olup 1997 yılında kurulan bir arama motorudur. Sıklıkla kullanılan arama motorlarının başında gelir. E-ticaret, Reklam, Navigasyon, Mobil Uygulama ve Mail hizmetlerini de ekstradan kullanıcısına sunan bu arama motoru, Türkiye’de de pek çok kişi tarafından tercih edilmektedir.
Hızlı olmasının yanı sıra aktif performansıyla da kurulduğu yıldan beri dikkat çekmeyi başaran Yandex, %16 dilimlik bir pazar payı oranına sahiptir.
Yahoo
1994 yılı içerisinde David Gilo ve Jerry Yang tarafından piyasaya sürülen Yahoo, geniş bir kullanıcı kitlesine sahip olup en çok tercih edilen arama motorları arasında yer alır. Dünya çapında sergilediği performansı ve işlevselliği ile en iyi performansa sahip olan arama motorları listesinde ise 4.sırada bulunur.
2015 yılına kadar Bing tarafından desteklenen bu sistem, 2015 yılından itibaren Google tarafından destek almaya başlamış ve ortak bir çalışma düzenine girilmiştir. %2 oranında bir pazar payına sahip olan Yahoo; Finans, Eğlence, Haber, Spor ve E-mail ek servisleri ile de kullanıcıların beğenisini kazanır.
Bing
Microsoft aracılığıyla tasarlanan bir arama motoru olarak bilinen Bing, 2009 yılında hayata geçirilmiştir. Yıllar içerisinde pek çok farklı isimle kullanıcı karşısına çıkmış olan Bing’in bilinen diğer isimleri MSN Search, Live Search ve Windows Live Search olarak sıralanabilir.
Ancak daha sonra adı Bing olarak değiştirilmiş ve günümüze kadar da bu şekilde gelmiştir. Piyasaya sürülme amacı Google’a rakip olmak olsa da Bing’in kullanıcı kitlesi pek fazla değildir. Dünya genelinde bakıldığı zaman kullanım oranının %14’lük bir kesime ait olduğu görülür.
Bing arama motorunun kullanım oranının artış göstermesindeki en önemli etken, kullanıcıya sunduğu ek servislerdir. Harita, Sağlık, Translate ve Haberler olarak sınıflandırılan bu servisler; gündelik yaşantıda kullanıcılara büyük avantaj sağlamaktadır.
Baidu
Baidu, Çin merkezli bir arama motoru olup dünyanın en büyük yapay zeka ve internet şirketinin arama motoru olarak çalışmaktadır. Baidu arama motoru görevinin yanı sıra haritalar, çevrimiçi ansiklopedi, bulut depolama hizmeti, anahtar kelime tabanlı tartışma formu gibi yaklaşık 57 hizmeti sunmaktadır. Baidu yaklaşık 20 yıldır hizmet vermektedir.
Ask.com
Ask, İngilizce soru sormak felsefesinde kurgulanan bir arama motorudur. Ask arama motoru soru sormak temelinde kodlandığı için arama çubuğuna soru yazmazsanız arama sonuçlarını döndüren ve benzer sonuçları karşınıza getirmektedir. Ask arama motoru 1996 yılında kurulmuş olup günümüzde halen daha hizmet vermektedir.
