E-ticaret hukuku nedir, e-ticaret yapacak olanların mutlaka bilmesi gereken hukuki mevzuatlar nelerdir cevabı bu makalede. E-ticaret yapmak için kendi e-ticaret sitesini kurup internetten satış yapmak isteyenlerin e-ticaret hukuku kapsamında mutlaka bilmeleri gereken kanunlar bulunmaktadır.
E-ticaret hukuku kapsamındaki kanun ve yönetmelikleri bilmek yapılan işi daha güvenilir halde yapmalarını teşvik etmek, tüketicilerin e-ticaret siteleri üzerinden güvenli bir şekilde alışveriş yapmalarını sağlamayıp e-ticareti sağlam temeller üzerine oturtulmasını sağlar.
E-ticaret hukuku kapsamındaki konuları bilmek e-ticaret yapan kişi ve işletmeleri müşteri nezdinde kanunen koruma altına almaktadır. İnternet üzerinden ürün satacak olanların kanunen uymak zorunda oldukları kanunları bilmek ve bunları uygulamak kanuni bir zorunluluktur.
Bu kanunlar çerçevesinde e-ticaret yapmak bir tercih değil zorunluluktur. E-ticaret hukuku kapsamındaki kanunlara uyulmaması halinde para cezası ve hapis cezası gibi ağır yaptırımlar uygulanır
E-ticaret hukuku kapsamına giren konular e-ticaret yapacak olanlar tarafından ikinci plana atılmaktadır. E-ticarete başlayan kişiler genelde “hele bir e-ticaret sitesini açayım, bunları sonra öğrenirim” düşüncesinde hareket ediyor.
Bu şekilde bir mantalite sizi bir takım hukuki zorluklarla karşı karşıya getirebilir. Bu yüzden hukuki konuları e-ticaret sitesi açılmadan önce netleştirmek gerekmektedir.
Bu makalemizde e-ticaret sitesi açıp internet üzerinden ürün satmak isteyen kişi ve firmaların e-ticaret hukuku kapsamında bilmesi gereken konular hakkında bilgiler vereceğiz.
E-Ticaret hukuku nedir?
E-ticaret hukuku, internet üzerinden ürün veya hizmet satan e-ticaret firmaları ve aracı firmaların uymaları gereken kanun ve yönetmeliklerin tamamına verilen isimdir. E-ticaret hukuku ile ilgili mevzuatların çıkartılması Ticaret Bakanlığı marifeti ile olmaktadır.
E-ticaret mevzuatlarındaki amaç internet üzerinden alışveriş yapan tüketicileri kanunen korumak, onların mağdur olmalarını engellemek, e-ticaret faaliyetlerini belli bir düzen içerisinde ve kanunlar çerçevesinde yapılmasını sağlamaktır.
E-ticaret hukuku kapsamında çıkartılan kanun ve yönetmeliklere uymak mecburidir. E-ticaret hukuku kapsamındaki kanunlara uymamak veya bazılarına uymak gibi bir durum söz konusu değildir.
E-ticaret ile ilgili kanunlara uymamak, alışveriş yapan insanların mağdur edilmesini sağlamak veya vesile olmanın çok büyük para cezaları ve hukuki sorumlulukları bulunmaktadır.
E-ticaret sitesi açacak olan firma veya girişimcilerin işin başında iken yanlış bir sistem kurmama adına alanında deneyimli bir avukattan veya hukuk müşavirinden hizmet almaları gerektiğini hatırlatır ve tavsiye ederiz.
E ticaret hukuku kapsamında mutlaka bilinmesi gereken hukuki mevzuatlar
E-ticaret sitesi açıp internetten ürün satmak isteyen kişi veya girişimcilerin dikkat etmeleri gereken bir takım konular bulunmaktadır. Bu konulara ne kadar dikkat eder, e-ticaret sitesinin işleyişini buna göre dizayn ederseniz kafanız o kadar rahat eder.
E ticaret hukuku kapsamında mutlaka bilinmesi gereken konular şunlardır;
- E Ticaret Hukukunda Cayma Hakkı
- E Ticaret Hukuku Mesafeli Satış Sözleşmesi
- E-Ticaret Hukuku Gizlilik Sözleşmesi
- E Ticaret Hukukunda E-Fatura Zorunluluğu
- E Ticaret Hukukunda İade Koşulları
- Bilgi Verme Yükümlülüğü
- E-ticaret Sitesi İşlem Rehberi
- İkinci El Ürünlerin Ayrı Başlık Altında Listelenmesi
- Ödenecek Bedelin Net Olarak Belirtilmesi
- Sipariş Özetinin Müşteriye Sunulması
- Sipariş Onayının Bildirilmesi
- Elektronik Kayıtların 3 Yıl Saklanması
- Tanıtım İçin Onay Alınması
- Güven Damgası
- ETBİS Kaydı
E Ticaret hukukunda cayma hakkı
E-ticaret hukukunda cayma hakkı, Tüketicinin Korunması hakkındaki 5602 sayılı kanun gereğince müşterinin satın aldığı bir ürünü teslim aldıktan sonra sebep göstermeden ilk 14 gün içerisinde iade etme hakkına denir.
Müşterinin satın aldığı ürünü herhangi bir sebep göstermeden iade etme hakkı olduğu gibi iade edilen ürünlerin kargo gönderim ücretlerinin de gönderici firma tarafından karşılanması gerekmektedir.
Cayma hakkı kapsamında müşteriden herhangi bir ad adı altında ücret talep edilemez. Başlangıçta 7 gün olan cayma hakkı sonradan 14 güne çıkartılmıştır.
E Ticaret hukuku mesafeli satış sözleşmesi
Mesafeli Satış Sözleşmesi, internet üzerinden satış yapan e-ticaret firmaları ile bir ürünü satın alan müşteri arasında yapılan işlemlerin uzaktan iletişim kanalları kullanılarak onaylanmasını sağlayan yazılı sözleşmeye denir. Bu sözleşmenin imzalanması için ürünü satın alan müşterinin fiziki varlığının olmasına gerek yoktur.
Sözleşme, internet üzerinden uzaktan iletişim kanalları ile karşılıklı olarak imzalanmaktadır. Mesafeli satış sözleşmesi e-ticaret sitelerinde genellikle müşteriye bir sayfa veya popup sayfa şeklinde gösterilip, müşterinin sözleşme maddelerini okuduğuna dair sayfanın en sonunda ki kutucuğu işaretleyip kaydet veya gönder demesi şeklinde uygulanmaktadır.
Mesafeli Satış Sözleşmesi 6 Mart 2011 tarih ve 27886 sayılı yönetmelik ile resmi gazete de yayınlanıp yürürlüğe girmiştir. Mesafeli satış sözleşmesine göre bir e-ticaret firması imzalanan satış sözleşmesini 3 yıl boyunca muhafaza etmesi gerekmektedir.
E-Ticaret hukuku gizlilik sözleşmesi
Gizlilik sözleşmesi, bir e-ticaret sitesinin kendisinden ürün satın alan müşterisi ile ilgili iletişim ve kişisel bilgileri 3.partilerle paylaşmadan gizli bir şekilde saklayacağını taahhüt eden sözleşmedir. Gizlilik sözleşmesi e-ticaret hukuku ile ilgili mutlaka bilinmesi gereken önemli konulardan birisidir.
Günümüzde internet üzerinden alışveriş yapan insanların en çok önem verdiği konuların başında bu gizlilik sözleşmesi gelmektedir. Gizlilik sözleşmesi e-ticaret firması tarafından müşteriye verilen bir taahhüt olarak düşünebiliriz. E-ticaret firması bu taahhüdünü yerine getirmediği takdirde müşteri yasal yollardan hakkını arar. Gizlik sözleşmesine göre e-ticaret firması;
- E-ticaret siteleri, müşterilerine ait kredi kartı bilgilerini kesinlikle saklı tutmayacaklarını,
- Müşterilerine ait telefon numarası ve e-posta adresi gibi iletişim bilgilerinin standart ürün teslimatı ve prosedürü için saklı tutacağını belirtilir.
E Ticaret hukukunda e-fatura zorunluluğu
E-ticaret yapan her kişi ve firmanın satmış olduğu bir ürünle ilgili mutlaka fatura kesmesi gerekir. Faturasız satış yapmak büyük mali suçlardan sayılmaktadır. İnternet üzerinden satış yapan firmaların internet üzerinden kestikleri faturalara e-fatura denmektedir.
E-fatura kesmek internetten satış yapan her firma için geçerli değildir. E-faturaya geçme zorunluluğu yıllık cirosu 5 milyon TL üzerinde olan firmalar için geçerlidir. Yıllık cirosu 5 milyon ve üzeri olan her e-ticaret firmasının e-faturaya geçmesi zorunluluktur.
Her ne kadar 5 milyon altında cirosu olan e-ticaret firmalarının e-faturaya geçme zorunluluğu olmasa da e-faturanın faydalarından yararlanmak isteyen firmalar e-faturaya geçebilir.
E Ticaret hukukunda iade koşulları
İnternetten alışveriş yapan insanlar için en önemli konulardan biriside iade koşullarıdır. Müşterinin bir e-ticaret sitesinden almış olduğu bir ürünü sebep göstermeksizin 14 gün içerisinde iade etme hakkı cayma hakkı kanunu ile güvence altına alınmıştır.
Bu nedenle e-ticaret siteleri satmış oldukları ürünlerle ilgili iade politikalarını çok net bir şekilde belirlemiş olmaları gerekir.
Tek bir ürün grubuna dair iade şartlarını belirleyebileceğiniz gibi, birden fazla ürün için birden fazla iade politikası belirleyebilirsiniz. Bir e-ticaret sitesi belirlemiş olduğu iade politikalarını tüm sayfalardan ulaşılabilecek şekilde sitelerinde yayınlaması gerekir.
E-ticaret siteleri iade şartları ile ilgili metni genelde sitenin footer kısmında yayınlamaktadır. Bunun yanında iade şartlarını her ürünün ürün açıklamaları kısmında yayınlayan sitelerde bulunmaktadır.
Bilgi verme yükümlülüğü
İnternet üzerinden ürün satan e-ticaret firmalarının tebligata uygun Kayıtlı E-Posta (KEP) adresini, kurumsal mail adreslerini, telefon numaralarını, varsa markalarını, üye oldukları meslek odalarını, ticaret unvanlarını, MERSİS numaralarını, merkez adreslerini kendi e-ticaret sitelerinde iletişim kısmında yayınlamak zorundadır.
E-ticaret sitesi işlem rehberi
E-ticaret siteleri ana sayfalarında “İşlem Rehberi” şeklinde bir metin oluşturup yayınlamaları gerekir. İşlem rehberinin başka bir isim adı altında yayınlanması mümkün değildir.
E-ticaret siteleri yayınlayacakları işlem rehberinde,
- Sözleşmenin uygulanabilmesi için mal veya hizmetin seçilmesi,
- Teslimat ve ödeme bilgilerinin girilmesi ile siparişin onaylanması gibi gerekli aşamaları gösterir şekilde teknik adımlar,
- Elektronik ticarete ilişkin sözleşmenin elektronik ortamda saklanıp saklanmayacağı ile bu sözleşmeye alıcının daha sonra aynı ortamda erişiminin mümkün olup olmayacağı, bu erişimin ne kadar süreyle sağlanacağı,
- Müşterinin siparişi vermeden önce veri girişindeki hatalarını açık ve anlaşılır bir şekilde belirleyebilmesi ve düzeltebilmesi amacıyla özet sipariş formu ile geri al ve değiştir gibi teknik araçların sunulacağına ilişkin bilgi,
- E-ticaret işlemleri nedeniyle elde ettiği kişisel verilere ilişkin gizlilik kuralları,
- Alıcıyla arasında uyuşmazlık çıkması halinde varsa alternatif uyuşmazlık çözüm önerilerine yer verilmelidir.
İkinci el ürünlerin ayrı başlık altında listelenmesi
Hizmet sağlayıcısı olan e-ticaret siteleri sitelerinde yayınlamış oldukları ürünlerin ikinci el olması halinde bunu sitelerinde tereddüte mahal vermeyecek şekilde belirtip, ayrı bir kategoride satışa sunmaları gerekir.
Ödenecek bedelin net olarak belirtilmesi
Ürün veya hizmet satan e-ticaret siteleri ve hizmet sağlayıcı siteler verilen siparişin onaylanması aşamasında müşterinin ödeyeceği vergi, teslimat giderleri, ürün bedeli gibi toplam bedeli müşterinin açıkça görebileceği şekilde yayınlaması gerekir.
Sipariş özetinin müşteriye sunulması
Ürün veya hizmet satışını yapan e-ticaret sitesinin ürün veya hizmet satın alan müşterinin satın almış olduğu ürün ile ilgili veri giriş hatalarını görüp düzeltebilmesi, onaylayabilmesi için uygun ve güvenli araçlar sunması gerekmektedir.
Sipariş onayının bildirilmesi
E-ticaret sitesi veya hizmet sağlayıcı site herhangi bir ürün veya hizmet satın alan müşterisine almış olduğu ürün bilgilerini, sözleşme örneğini yeniden görmek veya çıktısını alabilmesi için elektronik ortamda belirtmiş olduğu mail adresine göndermek zorundadır.
Elektronik kayıtların 3 yıl saklanması
İnternet üzerinden ürün veya hizmet satan e-ticaret siteleri sitelerindeki kayıtları 3 yıl süre ile saklamak zorundadır. İlerleyen zamanlarda herhangi bir sorun veya ihtilaf yaşanması durumunda bu bilgilere bakılacaktır.
Tanıtım için onay alınması
Herhangi bir e-ticaret sitesi veya hizmet sağlayıcısı kayıtlı olan müşterilerine tanıtım veya bilgilendirme yapabilmesi için yazılı onay alınması gerekmektedir. Tanıtım veya bilgilendirme SMS veya e-mail şeklinde olabilir. Gönderim yapılmadan önce müşteriden hangi konularda bilgilendirme yapılacaksa o konularda izin istenmelidir. İzin alınmayan konularda bildirim yapılmaması gerekir.
İzin verilen konularda bildirim yapılırken gönderilen SMS veya e-mailde üyelikten ayrıl veya bildirimleri iptal et şeklinde hatırlatmaların yapılması gerekir. İzinsiz bildirim göndermek kanunen suç olup, büyük para cezası bulunmaktadır.
Güven damgası
Güven damgası tüm e-ticaret siteleri için zorunlu değildir. Zorunlu olmamasına karşı müşterilerinin nazarında güvenli görünebilmek için tüm e-ticaret siteleri güven damgası alma yoluna gitmektedir.
Zamanla güven damgası alan siteler güvenli, güven damgası almayan siteler güvensiz gibi algınacağından tüm e-ticaret sitelerinin güven damgası almalarını tavsiye ederiz.
Güven damgası almak isteyen e-ticaret siteleri Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ’de yer verilen güvenlik ve hizmet kalitesi standartlarını yerine getirdikten sonra Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Güven damgası sağlayıcısı firmalar üzerinden başvuruda bulunabilir.
ETBİS kaydı
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi yani ETBİS, Ticaret Bakanlığı tarafından hizmet sağlayıcı ve aracı firmaların kayıt altına alınması, e-ticaret verilerinin toplanması ve bu verilerin işlenerek istatistiksel bilgilere dönüştürülmesi amacıyla oluşturulan bilgi sistemidir.
E-ticaret ile uğraşan firmaların ETBİS kaydı yapması gerekir. ETBİS kaydı yapmış olan firmalar müşterileri gözünde güvenilir siteler olarak değerlendirilir. ETBİS kaydı yapan e-ticaret siteleri kendilerine verilen kodu sitelerinde uygun bir yere eklediklerinde “Bu site ETBİS’e kayıtlıdır” şeklinde bilgilendirme metni veya görseli eklenir.
Bu görsel veya metni gören ziyaretçiler ziyaret ettikleri sitenin güvenilir bir site olduğunu düşünür.
E-ticaret mevzuatları nelerdir?
E-ticaret sitesi açacak olan kişilerin aşağıdaki mevzuatları bilmesi gerekir. E-ticaret açacak olan kişi, işletme veya girişimlerin aşağıdaki mevzuatları en azından bir kere okuması gerekir. Bu mevzuatları bilmek e-ticareti daha bilinçli ve kontrollu yapmayı sağlar.
Kanuni haklarını, müşterilerin kanuni haklarını bilip karşılaşılan sorunlara hukuki çerçevede çözümler üretmelerini sağlar. En önemlisi de karşılaşılan sorunlarda kanuni olarak zor durumlarda kalmasını engeller.
E-ticaret mevzuatları şunlardır;
- 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
- Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik
- Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ
- Elektronik Ticarette Güven Damgası Hakkında Tebliğ
- Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği
- Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği
- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
- Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
- Posta Hizmetleri Kanunu
- Vergi Usul Kanunu
- Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu
- Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik
- İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun
- Gümrük Kanunu
Not: Yukarıda anatmış olduğumuz bilgiler tavsiye niteliğinde olup, sorumluluk kabül edilmemektedir. Gerçek ve güncel bilgileri alanında uzman bir avukat veya hukuk müşaviri tarafından alınmasını tavsiye ederiz.
