Mesafeli Satış Sözleşmesi Nedir?

Mesafeli Satış Sözleşmesi tüketici korumaya yönelik en önemli sözleşmelerden biridir. Tüketicinin bir e-ticaret sitesi veya online pazaryerinde ürün veya hizmet satışlarında online olarak onayladıkları sözleşmeye satış sözleşmesi denir.

Satış sözleşmesi genelde taslak zannedilir ama aksine taslaktan ibaret değildir. Satış sözleşmesi taslaktan ziyade her satışta, satışın konusuna, alışverişin niteliğine göre değişip buna göre hükümler içeren bir sözleşmedir.

İnternetin günden güne hayatımıza yer ettiğini artık biliyoruz. Hayatımızda bu kadar yer alan bir şeyin hukuki yönünü bilmek gerekiyor. Bu alışveriş bazen bir ürün alma bazen de bir ürün satma olabilir.

Aktif olarak e-ticaret sitesi sahibi olup ürün veya hizmet satan kişilerin bu satış işlemlerini e-ticaretin sıkı kurallarına göre yapması gerek. Bu makalemizde İnternetten alışveriş yaparken bizi güvence altına alan Satış sözleşmesi ile ilgili detaylı bilgiler vereceğiz.

Mesafeli Satış sözleşmesi ile ilgili yazdığımız bu makalede önce sözleşme ile ilgili önce genel bir bilgilendirme yaptıktan sonra sözleşmenin özelliklerine, sözleşmeden cayma hakkı, sözleşme hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir konularından bahsettik.

Ticari faaliyetlerinizi şekillerinden, küçük bir yanlışlıkta maddi ve hukuki sorumluluk doğuran konu olduğu için dikkatli okumanızı, okuduktan sonra da sitenizde uygulamanızı tavsiye ederiz.

Mesafeli sözleşme nedir?

Öncelikle şunun netleştirilmesini yapalım, her mesafeli sözleşme bir satış sözleşmesidir diyemeyiz. Mesafeli satış, mesafeli sözleşmenin bir türüdür. Ama nedense mesafeli sözleşme, mesafeli satış sözleşmesi ile karıştırılmakta. Mesafeli sözleşme ile ilgili 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik diye iki temel mevzuat bulunmaktadır.

Düzenlenen bu iki mevzuatta da mesafeli sözleşmenin tanımı yapılıyor. Bu iki mevzuattaki tanıma göre satış sözleşmesi, satıcı ile alıcının eş zamanlı olarak karşı karşıya olmadan ürün veya hizmeti uzaktan pazarlama  yapılan bir sistem üzerinden kurulan, kurulma anı ve bu sistemde işlem yapılan sözleşmeler mesafeli sözleşme olarak tanımlanmakta.

Kanunda uzaktan iletişim araçları diye bir kavram geçmekte. Uzaktan iletişim araçları ise mektup, katalog, faks, telefon, radyo, televizyon, e-mail, SMS, internettir. Aslında kısaca yüz yüze olmayan her sözleşmenin mesafeli sözleşme olma ihtimali vardır diyebiliriz. Günümüzde en yaygın şekilde kullanılan ve yazımızın konusu olan internet yani e-ticaret mesafeli satış sözleşmesidir.

Mesafeli satış sözleşmesi nedir?

Mesafeli sözleşmelerin konusu satış olduğu durumlarda mesafeli satış sözleşmesinden bahsetmek mümkün. İnternet üzerinden yapılan her satış sözleşmesi için mesafeli satış sözleşmesidir denemez. Bir satışın mesafeli satış sözleşmesi sayılabilmesi için yukarıda tanımda geçen bütün unsurları ihtiva etmesi gerekiyor.

Satış sözleşmelerinin bir tarafı mutlaka tüketici olmak zorundadır. Kanunda tüketici kavramına da açıklık getirilmiş, tüketicinin kim olduğu tanımlanmıştır. Kanuna göre tüketici, ticari ve mesleki olmayacak şekilde işlem yapan kişiye denir.

Tüketicin yaptığı işlemede tüketici işlemi denmektedir. Tüketici işlemi ise tüketici ile ticari maksatla iş yapan kişi arasında yapılan her türlü sözleşme ve hukuki işleme denir.

Bir e-ticaret sitesinde alışveriş yapıldığında sanılanın aksine müşterinin karşısına önce ön bilgilendirme formu çıkar. Bu formda müşterinin satın aldığı ürünün adı, özellikleri, niteliği ve hukuki haklar bulunur.  Ön bilgilendirme formunda tüketiciye “mesafeli satış sözleşmesi onaylandığı andan itibaren sözleşmenin kurulduğu” belirtilmelidir.

Uzun süreli tatil veya devre mülk tatil hizmeti satışı gibi satışlarda sözleşmenin bir nüshasının kağıda basılı olarak tüketiciye verilmesi satıcı için bir zorunluluk olduğunu belirtelim.

Mesafeli satış sözleşmesinde bulunan hükümler şunlardır;

• Sözleşmenin ve satışın konusu
• Ödeme ve teslimat bilgileri
• Sözleşmenin hükümlerini doğurduğu tarih
• Tarafların ifa süreleri
• Mücbir nedenler varsa nasıl sonuçlar doğacağı
• Satıcının hak ve yükümlülükleri
• Tüketicinin hak ve yükümlülükleri
• Sipariş ve ödeme prosedürüne ilişkin bilgiler
• İade ve cayma hakkının kullanılması
• Garanti kapsamına ilişkin bilgiler
• Gizlilik hükümleri
• Uyuşmazlık çıkması durumunda hangi mahkemelerin yetkili olacağı

Mesafeli sözleşmeden cayma

Cayma hakkı demek tüketicinin online ortamdan almış aldığı bir ürünü 14 günlük süre içerisinde satıcıya geri iade etmesidir. Cayma hakkı mesafeli satış sözleşmelerinde mutlaka belirtilmelidir.

Cayma hakkı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun madde 48/4 düzenlemesinde yer almaktadır. Bu kanunda müşterinin 14 gün içerisinde aldığı bir ürünü herhangi bir sebep göstermeden ve her hangi bir ücret ödemeden sözleşmeden vazgeçebileceği belirtilmektedir. Sözleşmede cayma hakkını engelleyici hüküm bulunamaz.

Yapılan bir alışverişte satıcı tarafından cayma hakkı tüketiciye mutlaka bildirilmelidir. Tüketici bu hakkı bilerek alışveriş yapmalıdır. Satıcı ile alıcı arasında herhangi bir anlaşmazlık çıktığında da cayma hakkının yapıldığının ispat edilmesi satıcıya aittir.

Satıcı tarafından 14 günlük cayma hakkı tüketiciye bildirilmemiş ise müşterinin hakkı olan 14 günlük süre +1 yıl olur. Yani müşteri aldığı bir ürünü bir yıl içerisinde iade edebilir ve satıcıda bunu kabul etmek zorundadır. Sanırım bu maddeden sonra satıcılar bu 14 günlük süreyi mutlaka bildireceklerdir. Yoksa 14 günlük süre onlara bir yıl olarak geri dönecek.

Mesafeli satış sözleşmesinin yerine getirilmesi ve ürünün teslimi

Satıcı tarafından hazırlanan mesafeli satış sözleşmesi tüketici tarafından onaylandığı andan itibaren satıcı sözleşmede taahhüt ettiği süre içerisinde satış konusu taahhüdünü yerine getirmesi gerekir. Satıcının sattığı bir ürünü teslim süresi maksimum 30 gündür.

Teslim süresi 30 günü geçemez, geçtiği takdirde tüketici olarak bazı haklarınız söz konusudur. Bu haklardan ilki talep etmeniz halinde ücret iadesidir. Bu ücret iadesine kanuni faizler eklenerek yapılır. Aldığınız ürünü senet gibi değerli kağıtla borçlanarak yapmışsanız bunlarında iade edilmesi gerekir.

Aldığınız her hangi bir ürünün size teslimi imkansızlaşırsa satıcı bunu size 3 gün içerisinde bildirmek zorundadır. Bu bildirimin yazılı olarak yapılması gerekir. Bu şekilde teslimat imkansızlaşırsa müşteriden alınan ücretin bildirim tarihinden itibaren 14 gün içerisinde iade edilmesi gerekir.

Bazı e-ticaret sitelerinde veya pazaryerlerinde müşteri ürünü satın alır fakat satıcı ürünün stokta olmadığını gerekçe göstererek satışı tek taraflı olarak iptal eder. Satıcı olarak bu şekilde tek taraflı bir iptal yapamazsınız. Bu son derece hatalı bir davranıştır. Kanun satıcının bu eylemini yani ürünün stokta olmamasını ifanın imkansızlaşması olarak görmemekte.

Mesafeli satış Sözleşmesinde zarardan kim sorumlu olur?

Bir ürünün bir e-ticaret sitesinden veya Pazar yerinden satın alınmasından itibaren satıcı satışa konu ürünü alıcının kendisine veya söylediği kişiye teslim edene kadar ortaya çıkabilecek zararlardan sorumludur. Bu sorumluluğa ünün kayıp olması ve oluşabilecek her türlü hasar da dahildir.

Günümüzde en çok karşılaştığımız sorunlardan biriside kargo çalışanlarının aldığımız ürünleri hasarlı teslim etmesidir. Bu durumda alıcı ürünün hasarlı olduğunu satıcı ise ürünü sağlam olarak kargoya teslim ettiğini, sorumlusunun kargo firması olduğunu iddia eder.

Oysa mesafeli satış sözleşmesine göre ürünün teslim edilmesine kadar oluşabilecek zararlardan satıcı sorumludur denmekte. Bu durumda ürünün hasarlı olmasında kargo firması sebep olsa bile sorumluluk satıcıya aittir. Bu durumda satıcı müşterinin mağduriyetini giderecek sonrasında satıcı kendisinin zarara uğradığını belirtip kargo firmasından alacak.

Bu tarz durumlarda şöyle bir ayrıntı bulunur. Satıcı alıcının aldığı ürünü hangi kargo ile ne kadar sürede teslim edeceğini taahhüt eder. Eğer müşteri satıcının belirttiği kargo firması haricinde başka bir kargo firması ile gönderilmesini isterse satıcının sorumluluğu alıcının aldığı ürünü kargo firmasına teslim edene kadardır. Yani kargo taşıma esnasındaki arılardan hasarlardan sorumlu değildir.

Mesafeli satış sözleşmesi ile alıcının almış olduğu ürün ayıplı mal yani hasarlı, bozuk, yırtık, vaat edilen özelliklerini taşımıyor ise alıcının bu durumda birkaç hakkı bulunmakta. Eğer cayma hakkı süresi geçirilmiş ise bu ayıp hükümlerine göre hareket edilir.

Ayıplı mal gönderilmesi halinde alıcı ücret iadesi isteyebilir, aldığı ürünün ücretsiz tamirini isteyebilir veya ürünün yeni bir ürünle değiştirilmesini isteyebilir. Bu isteklerden hangisi olursa olsun satıcı yerine getirmek zorundadır.

Satıcının bu isteklerden hiç birisini yerine getirmemesi durumunda alıcı Tüketici Hakem Heyetine şikayette bulunabilir. Eğer alıcı Tüketici Hakem Heyetinden lehine karar çıkmaması durumunda Tüketici Mahkemelerine dava açabilir. Online olarak Tüketici hakem Heyetine Başvuru nasıl yapılır öğrenmek istiyorsanız aşağıdaki makalemizi mutlaka okuyun.

Tüketici bilgilerinin ne kadar süre saklanması gerekir?

Bir e-ticaret sitesi sahibinin satmış olduğu ürünlere ait mesafeli satış sözleşmesini, cayma hakkını tüketiciye bildirdiği metni, ön bilgilendirme formunu ve diğer hususlardaki her bir işleme dair belgeleri kanunen 3 yıl saklamak zorundadır. Satıcı istenilmesi durumunda bu belgeleri resmi kurumlara vermek durumundadır.

Mesafeli satış sözleşmesi hazırlanırken nelere dikkat edilir?

Mesafeli satış sözleşmesinde bir çok hükmün yer aldığı, bu hükümlerin arka planının oldukça karışık bir yapıda olduğu bir gerçek. Sözleşmede belirtilen hükümlerin laf olsun diye, göstermelik olduğunu söyleyemeyiz.

Hazırlanacak bu sözleşmedeki hükümler özenli bir şekilde ticaretin sağlıklı bir şekilde yürümesi, alıcının da satıcının mağdur olmasını önlemek amacıyla hukuki bir zeminde hazırlanması gerekir. Hazırlanan bu sözleşmeler klasik sözleşmelere nazaran müşterinin  kandırılması daha kolay olduğu için düzenlemeler daha çok tüketiciyi korumaya yöneliktir.

Yapılan bir satışta sorunla karşılaşılması durumunda Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemeleri genelde tüketici lehine karar vermektedir. Bu yüzden mesafeli satış sözleşmesinde her şey en ince ayrısına kadar düşünülüp açık, net ve kanunlar çerçevesinde boşluk bırakmayacak şekilde hazırlanması gerekir. Anlaşmazlık durumunda küçük bir boşluk sizin aleyhinize karar çıkmasına sebep olabilir.

Tüketici Hakem Heyetleri, Tüketici Mahkemeleri kanun ve yönetmeliklerde genelde alıcı lehine karar verse de satıcı olarak sizler mesafeli satış sözleşmesini dikkatli bir şekilde hazırlayarak kendinizi korumaya alabilirsiniz. Korumaya almak için sözleşmeye tüketicinin aleyhine ağır hükümler koyamazsınız, koysanız da geçerli olmaz.

Sonuç olarak…

Yukarıda satış sözleşmesinin ne kadar önemli olduğu, dikkatli hazırlanmadığı takdirde nelerle karşılaşılabileceği hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Bu bilgiler genel kural bilgiler olup çıkabilecek her somut olay kendi çerçevesinde değerlendirip karar verileceğini unutmayın.

Mesafeli satış sözleşmesi sizi koruyan bir yapıda olması için başka sitelerden kopyala yapıştır yerine kendi sektörünüzün, ürün gamınızın, müşteri potansiyelinizin davranış yapılarının göz önüne alınarak dikkatli bir şekilde kanunlar çerçevesinde hazırlanmasını tekrar hatırlatmak isteriz.

Başta satış sözleşmesi olmak üzere bu tarz belge sözleşmeler girift bir yapıda olduğundan bir uzman desteği alarak avukat veya hukuk bürosu marifetiyle hazırlamanızı şiddetle tavsiye ederiz.

Kullanıcılar bunları da sordu

Okuyucularımız zaman zaman aşağıdaki soruları da soruyor. Bu sorulara kısa kısa cevaplar verdik.