ÖTV, Özel Tüketim Vergisi’nin kısaltmasıdır. Ürünlerin ve malların üzerinden belli oranlar kapsamında alınır. Aynı zamanda harcama vergisi şeklinde de tabir edilir. ÖTV‘nin kabul edildiği tarih 2002 olarak bilinir.
Günümüzde çok sayıda hizmet ve malın üzerinde uygulanır. Dolayısıyla pek çok insanı da yakından ilgilendirir.
Özel Tüketim Vergisi bazı istisnai durumlarda uygulanmaz. Bu noktaları doğru şekilde bilmek büyük önem arz eder. Bu makalemizde herkesi yakından ilgilendiren ÖTV ile ilgili merak edilen konulara detaylı bir şekilde cevap veriyoruz.
ÖTV (özel tüketim vergisi) nedir?
ÖTV, Özel Tüketim Vergisi’nin kısaltmasına denir. Ürünler ya da mallar üzerinden devlete kesilmiş olan bir vergi çeşididir. Avrupa Birliği’ne uygun şekillerde Türkiye kapsamında da kanunlarla belli sınırlar çizilmiştir.
Bunun yapılmasında ki amaç zararlı ürünlere veya maddelere uygulanıp kullanım oranını azaltmak istenmesidir. Bu nedenle sosyal açıdan da fayda gözeten bir unsurdur.
ÖTV (özel tüketim vergisi) özellikleri nelerdir?
- Özel tüketim vergisi gelirlerinin tamamı devlet hazinesine aktarılır.
- Devlet hazinesi için gelir kaynağı kabul edilir.
- Yönetimi ve takibi son derece kolay olan bir vergi türüdür.
- Ürünler ve hizmetlerdeki kapsam durumu sınırlıdır.
- ÖTV alınacak ürünler ve hizmetler kanunlar kapsamında belirlenir. İlgili kanunun dördüncü maddesinde belirtilmiştir.
- Beyaz eşya, lüks araçlar, alkol-sigara, mücevher, akaryakıt ya da kürk gibi ürün çeşitleridir.
Kimler ÖTV mükellefidir?
Özel Tüketim Vergisi Kanunun 4.maddesinde Özel Tüketim Vergisi mükellefi olanlar şöyle belirtilmiştir;
- (I), (III) ve (IV) sayılı tarifelerdeki mallar ile (II) sayılı tarifedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler ile,
- (II) sayılı tarifedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.
Özel Tüketim Vergisi mükellefiyetliği ile ilgili olarak yine 4.maddede “Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tâbi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir,” şeklinde bir açıklama bulunmaktadır.
ÖTV beyannamesi ne zaman verilir?
Özel Tüketim Vergisi yılın belli dönemlerinde ödenen bir vergi türüdür. Bu dönemler şunlardır;
- Özel Tüketim Vergisi Kanunun (I) sayılı tarifede yer alan ürünler için on beş günlük periyotlarla ayda iki defa, (III) ve (IV) sayılı tarifelerdeki ürünler ile (II) sayılı tarifedeki ürünler için kayıt ve tescile tâbi olmayanların tesliminde, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemlerinde beyan edilir.
- Beyan edilen bu vergiler, (I) sayılı tarifedeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen onuncu günü (1. dönem için her ayın 25. Günü , 2. dönem için takip eden ayın 10. günü akşamına kadar), diğer mallar için vergilendirme dönemini izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar mükellefin katma değer vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine verilir.
- (II) sayılı tarifedeki kayıt ve tescile tâbi mallara ait Özel Tüketim Vergisi beyannamesi, ilk elde etme işlemlerinin tamamlanmasından önce bu işlemlerin yapıldığı yerdeki vergi dairesine verilir ve vergi aynı gün içerisinde ödenir.
İthalat yapılan ürünlerden alınan vergi, ilgili gümrük müdürlüğü tarafından ötv hesaplama yapılır ve ilgili gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyanname veya diğer belgeler üzerine imza alınmak suretiyle mükellefe, kanunî temsilcisine veya gümrük müşavirine tebliğ edilir ve ithalat ile aynı zamanda ödenir.
Özel Tüketim vergisi ilgili tarifeleri ilgili kanunun 22-46. sayfaları arasında belirtilmiş olup buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
ÖTV tutarları ve oranları nelerdir?
Şu an uygulanmakta olan ÖTV tutarları ve oranlarını Gelir İdaresi Başkanlığının ilgili sayfasını ziyaret ederek öğrenebilirsiniz. Gelir İdaresi Başkanlığının ilgili sayfasını ziyaret etmek için buraya tıklayın.
ÖTV istisnası nedir?
ÖTV’nin uygulanmadığı bazı durumlar vardır. ÖTV istisnası kısaca; belirlenmiş olan ÖTV tutarının alınmasının ya da bir kısmının alınmasının durumunun söz konusu olması şeklindedir. En son 2016 yılında bu alanda birtakım değişiklikler yapılmıştır.
Bu değişikliklere göre ticari amaç kapsamında kullanılan tüm araçlar Özel Tüketim Vergisi’nden muaf tutulur. ÖTV istisnası uygulanan özel durumlar şu şekildedir;
- Diplomatik
- İhracat
- Askeri amaçlı
- Petrol arama amaçlı
- Güvenlik kuruluşlarının silah alımları durumundaki
- Türk Hava Kurumu’nun alımı
- İthalat
- Kamu kurumlarında istisnalar.
ÖTV hangi ürünlerde uygulanır?
Ötv hangi ürünlerde var sorusu da son derece yoğun bir şekilde merak edilen konular arasında yer alır. ÖTV uygulanan ürünler 4760 Sayılı Özel Tüketim Kanunu kapsamında belirlenir. Lüks taşırlar, alkol ürünleri, tütün ürünleri, beyaz eşya, kürk ve akaryakıt gibi ürünler kanun kapsamındadır.
ÖTV’nin KDV’den farkı nedir?
Özel tüketim vergisi şeklinde ifade edilen ÖTV, bir malın ilk satışı esnasında kesilen bir vergi çeşididir. KDV ise Katma değer vergisi şeklinde ifade edilir. Aynı malın başkasına satılması ya da el değiştirmesi gibi durumlarda ödenmeye devam edilir.
KDV, yapılan malların ve hizmetlerin teslimlerinde, kişinin ödediği bir vergidir. Fakat teslim alana da yüklenen bir harcama vergisi şeklindedir. Yüzde 1 ile yüzde 18 arasında değişim gösterir.
ÖTV ise tek aşamalıdır. Kapsamı da sınırlıdır. KDV daha geniş alanlarda uygulanır. ÖTV oranları daha yüksekken, KDV oranları daha düşüktür.
ÖTV muafiyetinden kimler faydalanabilir?
Engelli kişiler için de ÖTV istisnası uygulanır. Engellilik oranı yüzde 90 ve üzerinde olan kişiler, H sınıfı ehliyet alıp araç kullanabilme engelliler ÖTV istisnası kapsamından yararlanabilir. Engelli kişilerin bizzat kullanılması koşulu vardır. Bu sayede 5 yılda bir olacak şekilde Özel Tüketim Vergisi‘nden muaf tutulur.
2021 ÖTV muafiyetli araç alımının üst limiti 330 bin 880 TL şeklinde belirlenmiştir. 2022 ÖTV indirimi engelli araç sınırı ise açıklanmadı.
ÖTV muafiyeti ile alınan bir aracı kim kullanabilir?
ÖTV muafiyeti olan araçlar yüzde 90 engeli olan kişiler, eğer araç kullanımına müsaitse kendileri tarafından kullanabilir. Ancak durumunun müsait olmaması kapsamında en fazla ikinci derecede olan yakınları aracı kullanabilir. Aynı zamanda özel şoför de yine bu aracı kullanabilir.
Engellilik oranı yüzde 90 altı olan kişilerin engellerine dair bir düzenleme yapmamaları durumunda ÖTV muafiyetinden yararlanamazlar. Engelli raporu ile satın alınan aracın başka kişi tarafından kullanılmasında da ÖTV muafiyeti uygulanmaz.
ÖTV muafiyeti ile alınan bir araç ne zaman satılabilir?
ÖTV indiriminden faydalanıp alınan araçlarda toplam 5 yıl boyunca satılamama kuralı vardır. Aynı zamanda ÖTV muafiyeti 5 yılda bir geçerli olur.
